کابلشو چیست؟
اگرشما هم کابلشو ها را در اتصالات الکتریکی دیده اید اما کاربرد و نحوه استفاده دقیق آن را نمی دانید با ما همراه باشید.در این مقاله سعی داریم به زبان ساده و همراه با نمایش تصاویر شما را با انواع مختلف این تجهیز کاربردی آشنا کنیم.
کابلشو (cable lug)وسیله ای است که اتصالی ایمن بین ادوات مختلف ایجاد می کند، در واقع برای اتصال دویا چند مدار الکتریکی یا ابزارهای الکترونیکی ،کابل های قدرتی ویا اتصال کابل ها به وسایل برقی ،کابل های دیگر ،سطوح و…استفاده می شوند.این اتصال می تواند مستقیم باشد و یا از طریق سرکابل(cable termination) مورد استفاده قرار گیرد. یک انتهای کابلشو معمولاً برای اتصال کابل استفاده می شود که بسته به نوع آن می توان لحیم کاری ، جوشکاری یا چین دار شود. سپس انتهای اتصال کابل با استفاده از پیچ ، گیره فنر به یک ترمینال یا نقطه اتصال محکم می شود. کابلشو هایی با ساختارو انواع مختلف مواد معمولاً متناسب با کاربردهای خاص در دسترس است ، اما فلز ماده غالب مورد استفاده در این ادوات به شمار می آید. به کابلشو ها بسته به کاربردشان گاهی اوقات “لنگر کابل” گفته می شود.انتهای اتصال دهنده ی کابلشو معمولا متناسب با نوع ترمینال انتخاب و محکم شود.کابلشوی چنگالی یا Uشکل برای ترمینال پیچی،کابلشوی حلقه بسته یا O شکل برای سیستم های پیچ و مهره و شاخه های پین برای فشار دادن پین یا تیغه استفاده می شود.کابلشو ها می توانند به عنوان کاهنده ی سایز کابل استفاده شوند.هم چنین به کابل هایی با ضخامت کم اجازه می دهد که با قطر کمتر با کانکتور هماهنگ می شود. کابلشو را می توان در سیستم های سیم کشی اتومبیل ، جعبه های برقی ، ماشین آلات ، لوازم خانگی ، لوازم الکترونیکی و سایر کالاهای با دوام یافت. برای استفاده الکتریکی ، کابلشو ها معمولاً با لاستیک یا پلاستیک عایق بندی می شوند تا از انتقال تصادفی برق به افراد یا اجزای الکتریکی اطراف جلوگیری کنند. انواع دیگر به دلیل قرار دادن درپوش کابل یا کمبود ولتاژ به هیچ عایقی نیاز ندارند.
کابلشو وسیله ای است که اتصالی ایمن بین ادوات مختلف ایجاد می کند،در واقع برای اتصال دو یا چند مدار الکتریکی یا ابزارهای الکترونیکی،کابل های قدرتی و دیگر سطوح استفاده می شود.این اتصال می تواند مستقیم باشد و یا از طریق سرکابل مورد استفاده قرارگیرد.اتصالی که با کمک این قطعه ایجاد می شود نسبت به اتصال با چسب برق امنیت بیشتری را برای اتصالات و کاربران ایجاد می کند.
Lug ها اتصالات الکتریکی مهمی هستندکه برای ایمن نگه داشتن لوازم خانگی و سایر لوازم الکتریکی استفاده می شود. نصب کابلشو ها بسیار آسان و ساده است ، شما می توانید برای کارهای تعمیر و نگهداری به سرعت آن را برداشته و دوباره نصب کنید. این دستگاه ها کابل ها را به طور ایمن به پانل های کنترل ، جعبه های اتصال ، تجهیزات و ماشین آلات ، توزیع کننده برق و غیره متصل یا خاتمه می دهند.
انواع lugهای برقی
امروزه انواع مختلفی از این اتصالات در بازار موجود است که بر اساس کاربرد کاربر ، مواد و مشخصات آنها مانند اندازه ، شکل ، رنگ و غیره طبقه بندی شده است. برخی از آنها در زیر ذکر شده است:
- نوع حلقه ای
- نوع بی متال
- نوع وایرشو
- نوع کابلشو
- نوع مکانیکی و…
اکنون تولیدکنندگان در حال ارائه اتصالات سفارشی هستند که در آن شما می توانید هرکدام را انتخاب کنید و متناسب با نیاز خود آن را اصلاح کنید.
علت استفاده از کابلشو چیست؟
در گذشته برای ایجاد اتصال الکتریکی بین سیم های هادی ومحل های مورد اتصال سیم ها بطور مستقیم به هم پیچانده می شدند و برای محکم نگه داشتن این اتصال، از چسب برق استفاده می شد.این روش از اتصالات در مقاله ی اتصال سیم و کابل به تفضیل بیان شده است که از امنیت کافی برخوردارنیست.به همین دلیل، امروزه از قطعه ای به نام کابلشو استفاده می کنند.اتصالی که با کمک این قطعه ایجاد می شود، در مقایسه با روش های قبلی، امنیت بیشتری را برای اتصالات و کاربران ایجاد می کند.به همین دلیل این قطعه در لوازم و قطعات الکتریکی بسیار پر کاربرد و مهم است.با توجه به کاربرد گسترده این قطعات، نه تنها برای مهندسان برق، بلکه برای تمامی افراد واجب است که اطلاعاتی جامع راجع به آن داشته باشند.
برای ایجاد اتصال الکتریکی بین سیم های هادی و محل مورد نظر،سیم هابه هم پیچانده می شوند و با چسب برق محکم می شوند اما این روش اتصال سست بوده ودرنتیجه از کابلشو برای محکم بودن اتصالات و کاهش خطراتی مثل آتش سوزی و..استفاده می شود.
مزایای کابلشو
اساساً یک انتهای کابلشو از طریق لحیم کاری ، جوشکاری یا فشردن به کابل متصل می شود در حالی که انتهای دیگر آن با استفاده از پیچ یاگیره فنر برای محکم می شود. با توجه به اندازه و شکل ، می توان بهترین تطابق را برای اتصال خود انتخاب کرد. هر نوع کابلشو منفعت خاص خود را دارد ، مانند کابلشوهای کابل مسی دارای دارای وزن سبک ، مقاومت در برابر خوردگی و انعطاف پذیری است که در ارتباطات از راه دور ، الکترونیک شیمیایی ، صنایع هوایی ،معدن و غیره استفاده می شود.
رازهایی در باره ی کابلشوها که دیده اید اما نمی دانید!
- جنس کابلشو برای اتصال هادی مسی به مسی از فلز،برای هادی آلومینیومی به آلومینیومی از فلز آلومینیومی و برای اتصال هادی های آلومینیومی به مسی از نوع بیمتال استفاده می شود.
- بستن دو کابلشو زیر یک پیچ ممنوع است به جززمانی که کابلشوها هم زمان باز و بسته شوند.
- دو عدد بر روی کابلشو وجود دارد که یکی مربوط به قطر سیم و عدد دیگر قطر پیچی است که برای آن مناسب است.
انتخاب کابلشوی مناسب
استفاده از کابلشوی ضعیف باعث افزایش مقاومت در محل اتصال شده ودرنتیجه باعث آتش سوزی می شود،به همین دلیل، انتخاب یک کابلشوی مناسب، بسیار دشوار و مهم است.برای داشتن انتخابی درست، باید اطلاعاتی جامع درباره انواع کابلشوهاو ویژگی ها آن ها داشته باشیم.این اطلاعات به ما کمک می کند تا در هنگام انتخاب اتصالی ایمن و با دوام با کمک سرکابل ایجاد کنیم.چرا که در کاربردهای برقی، داشتن نتیجه مطلوب و ایمنی ضروری است نوع رسانای مورد استفاده در انتخاب کابلشوی مناسب بسیار مهم است.کابلشوها از فلزهای لوله ای ساخته می شوند.نوک این لوله ها ابتدا تحت فشار پرس شده و سپس سوراخ می شود.علاوه بر این، کابلشوبرای سولفات نشدن باید آبکاری شود.برای اتصال سرکابل به کابل، باید ابتدا یک سر کابل را لخت کرد و سپس در کابلشو قرار داد سپس بعد از انتخاب کابلشو با سایز مناسب، آن ها را به هم وصل می کنیم.در نهایت محل اتصال را عایق می کنیم کابلشوها در سایزهای مختلفی تولید شده و در دسترس هستند.
بر روی هر سرکابل نشانه هایی حک شده است که هر کدام نشانگر یک ویژگی آن کابلشو است
برخی از این ویژگی ها عبارتند از: مقطع هادی متناسب، قطر حفره مناسب برای پیچ، علامت شرکت تولید کننده. روی هر کابلشو اطلاعات زیر حک شده است:
- ابعاد سطح مقطع هادی مناسب با پیچ
- قطر سوراخ متناسب با پیچ
- علامت اختصاری شرکت سازند.
کابلشوها و دوراهه ها بسته به این که کدام دو فلز متداول الکتریکی (مس و آلومینیوم) را به هم متصل می کنند و هم چنین بسته به ساختمان و نوع برقراری اتصال بین آن ها و کابل برق،به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
تلفات در کابلشو
اصلی ترین نکته ای که می توان برای اتصالات الکتریکی در نظر گرفت وجود یک جریان الکتریکی پیوسته در اطراف نقطه ی اتصال است.باید توجه داشت که ایجاد این جریان وابسته به مواد استفاده شده در اتصالات ،مقاومت متفاوت مواد در نقطه ی تماس ،افزایش دما و سایر پارامترها است.برای اتصالات گیره ای سطح به وسیله ی فشار نقطه تماس و رفتار مواد پلاستیکی حین تغییر شکل کنترل می شود.کانکتورهایی که با ابزار دستی یا هیدرولیک به طور ویژه در اتصالات کابل استفاده می شوند تا از طریق اعمال فشار مقاومت کمتری برای اتصالات کابل ایجاد کنند. سطح اتصالات معمولا با موادی مانند نقره،کادمیم ،نیکل و…پوشانده می شود که این مواد از سرکابل در برابر خوردگی محافظت می کنندعواملی همچون شرایط محیطی،لرزش، فرسودگی فلزات و … باعث افزایش خوردگی میشوند.
1.مقاومت سطح تماس
مقاومت سطح تماس یکی از مهم ترین پارامترها برای اتصالات الکتریکی است و باید به عنوان یک جزئی ناپذیر در نظر گرفته می شود.سطح تماس رسانا فقط کسری از مساحت تماس واقعی محاسبه شده است و می تواند کمتر از 1٪ در نظر گرفته شود. معمولاً فلزات سطح تماس کثیف هستند و ممکن است جریان تحت تأثیر اکسیداسیون ، سولفید شدن و سایر مواد روی سطوح فلزی قرار گیرد. مقاومت و سختی یک ماده ، باعث خوردگی بالامی شود.. مقاومت تماس می تواند با تغییرات فشار تماس و سایر عوامل به طور قابل توجهی تغییرکند.
2.استرس
استرس یک پارامتر مهم دیگر برای سطح تماس است.تفاوت اصلی نیرو و استرس در این است که نیرو مستقیم اندازه گیری می شود اما استرس به طور غیر مستقیم ازطریق نیرو و هندسه ی مواد سطح تخمین زده می شود.
3.نیروی سطح
نیروی تماس یک پارامتر مهم در طراحی اتصال است. نیروی تماس محکم بودن اتصالات را تضمین می کند. کاهش نیروی تماس ، ممکن است ثبات مکانیکی را کاهش دهد ، که ممکن است منجر به حرکت کاهش مقاومت شود. حرکت به نوبه خود باعث افزایش حساسیت رابط به خوردگی می شود.
4.تحرک
یکی دیگر از پارامترهای مهم حرکت است برخی از پژوهشگران معتقدند که برخی از تحرکات همیشه در نقطه تماس اتفاق می افتند.این کیس ها زمانی شناخته شدند که در یک تجهیز عملکرد اتصالات صحیح اما در همان تجهیز در شرایط دیگر تلفات داریم.
تلفات در کابلشو به چند عامل بستگی دارد :
- مقاومت سطح 2.استرس 3.نیروی سطح 4.تحرک
دلایل افزایش حرارت و ذوب شدگی
1.تلفات در اتصالات
تلفات در اتصالات می تواند دمای بالای نقطه ای ایجاد کند که در نهایت منجر به پاره شدن پیچ می شود. در اینجا کل سیستم پیچ و مهره مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد (مهره ، پیچ ، واشر ، محکم کردن ، و غیره). در سطح تماس شکل زیر اتصالات کابلشوخوب به نظر نمی رسد. بنابراین این یک مقاومت تماس بالاتر ایجاد شده است.
2.مس –آلومینیوم،مس-آهن
فلز همانطور که به خوبی شناخته شده است ، یک اتصال مشکل ساز است. وقتی فلزات با پتانسیل پایین تر به فلزات با پتانسیل الکتریکی بالاتر مانند مس در حضور الکترولیت وصل شوند (مانند آب متراکم) منجر به واکنش الکتروشیمیایی می شود. سطح آلومینیوم تجزیه می شود و باعث تجزیه الکترولیتی فلز می شود. این فرایند مخرب به عنوان نوعی اکسیداسیون شکوفا دیده می شود و با وجود ذرات ریز مس روی آلومینیوم آغاز می شود ، اما این واکنش خود باعث خوردگی مس نمی شود. به هر حال ، در اتصال الکتریکی مقاومت افزایش می یابد که باعث افزایش دما می شود. بنابراین هنگام اتصال مس و آلومینیوم مهم است که اطمینان حاصل کنید که هیچ گونه رطوبتی نمی تواند به اتصالات وارد شود. در محیطی که رطوبت وجود داشته باشد ، باید نقاط تماس بین مس و آلومینیوم محافظت شود.
3.روش ایجاد چین خوردگی
به منظور اطمینان از یک چین خوردگی دقیق و جلوگیری از فشار بیش از حد ، استفاده از ابزارهای مناسب مهم است. چین خوردگی ضعیف می تواند منجر به افزایش مقاومت در برابر تماس و درجه حرارت در منطقه تماس شود که می تواند منجر به آتش سوزی شود. به نظر می رسد روش چین دار استفاده شده صحیح است.
انواع کابلشو از نظر جنس عبارت اند از:
1-کابلشو و دو راهه ی مسی فشار قوی
اصولا به صورت کابلشو مسی استاندارد، دم بلند ، دم کوتاه در صنعت برق شناخته می شود.این نوع کابلشوها باتوجه به رنج ولتاژ شبکه انتخاب می شوند،اگر کابلشوی مسی در شبکه فشار قوی استفاده شود باید حتما از نوع استاندارد DINباشد. در موارد دیگر برای مثال در رنج ولتاژ فشار ضعیف می توان از نوع دم کوتاه یا دم بلند استفاده کرد. برای برقراری اتصال در سطوح ولتاژ فشر متوسط از(از 3تا 52کیلو ولت) و فشار قوی(63 کیلو ولت و بالاتر)و همچنین برای برقراری با آمپر(توان الکتریکی) زیاد،استفاده از کابلشو ها و دو راهه های مسی فشار قوی شاهین مفصل توصیه می گردد. در تولید کابلشو ها و دو راهه های مسی فشار قوی،اطمینان حاصل می شود که عمق کابلروی کابلشو و دو راهه،ضخامت بخش پرس شونده،سطح تماس سر کابلشو یا شینه یا کلید و دو راهه با هادی کابل ها،و وزن مس به کار رفته در ساخت کابلشو به اندازه کافی در نظر گرفته شده باشد تا هم در شرایط کار عادی و هم در شرایط اتصالی ها وضربه ها و اضافه ولتاژ ها،مشکلی برای کابلشو و دو راهه،برای محل اتصال و برای سیست به وجود نیاید و دمای نقاط اتصال نیز هیچگاه از حد مجاز بالاتر نرفته و تلفات انرژی پدید نیاید.
جدول کابلشوی مسی فشار قوی استاندارد
جدول دو راهه ی مسی فشار قوی
کابلشو و دو راهه مسی فشار ضعیف
در سطوح ولتاژ ضعیف(220/380)،به ویژه در مواردی که حساسیت ویژه ای از نظر عملکرد و ایمنی سیستم وجود ندارد، و با آمپراژ وتوان الکتریکی بسیار زیاد و نیروی کششی بیش از حد از جانب کابل هم سر و کار نداریم. از کابلشوهای فشار ضعیف دردو نوع کوتاه و بلند عرضه می گردد.کلیه کالشوهای مسی اعم از فشار قوی و ضعیف از لوله های مسی بدون درز نرم گرد الکتریکی با درجه خلوص 5/99تولید می گردد.
جدول کابلشو مسی فشار ضعیف
جدول دوراهه ی مسی فشار ضعیف
انواع کابلشوی مسی
- کابلشوی مسی دو سوراخه
- کابلشوی مسی چهارسوراخه
- کابلشوی مسی زاویه دار
- کابلشوی مسی پیچی
2-کابلشوی آلومینیوم
هرگاه قرار باشد دو کابل با هادی آلومینیومی به هم متصل شوند و یا یک کابل آلومینیومی به شینه،کلید یا اتصال آلومینیومی دیگری،به طور مستقیم و یا از طریق یک مفصل گردد،از کابلشو و یا دو راهه آلومینیومی استفاده می کنیم. با توجه به این که قابلیت هدایت جریان الکتریکی در آلومینیوم نسبت به مس کمتر می باشد،در نتیجه برای عبور جریان مساوی بای از کابلشو و دو راهه با سطح مقطع بالاتری نسبت به مس استفاده گردد.کابلشو ها و دو راهه های آلومینیومی استاندارد از نظر تمام پارامترهای اصلی طراحی و ساخت در مطابقت با استانداردهای آلمانی می باشد. برای اتصال کابل و سیم آلومینیمی به آلومینیومی ازکابلشوی آلومینیومی استفاده می شودکه خود دسته بندی متفاوتی دارد.
کابلشوی آلومینیومی استاندارد
کابلشوی آلومینیومی دو سوراخه
کابلشوی آلومینیومی چهارسوراخه
کابلشوی آلومینیومی زاویه دار
کابلشوی آلومینیومی پیچی
جدول کابلشوی آلومینیومی استاندارد
جدول دو راهه ی آلومینیومی استاندارد
3-کابلشوی بی متال
برای اتصال کابل آلومینیومی به شینه مسی یا به طور کلی تر زمانی که جنس هادی و محل اتصال یکی نباشد، جهت جلوگیری از بروز خوردگی ، از کابلشوی بی متال استفاده می کنند. این نوع کابلشوها به دو گروه بیمتال DTL1 و DTL2 تقسیم می شوند.کابلشوهای DTL1 و DTL2 در لوله کابلشو متفاوت می باشند.به این شکل که لوله کابلشو DTL1 تا قبل از اتصال پیچ هادی، از جنس آلومینیوم بوده وقسمت اتصال کابلشو به هادی که با پیچ و مهره محکم می شود، ازآلیاژی از مسی و آلومینیوم می باشد امادر لوله کابلشو DTL2 لوله تا قبل از اتصال پیچ به هادی، از جنس آلومینیوم بوده وقسمت اتصال کابلشو به هادی که باپیچ و مهره محکم می شود، از جنس مس می باشد.هرگاه قرار باشد کابلی با هادی آلومینیومی از طریق یک کابلشو و یا یک سر کابل مجهز به کابلشو به شینه،کلید و یا اتصال دیگری از جنس مس متصل گردد،نمی توان برای برقراری این اتصال از کابلشوی مسی و یا کابلشوی آلومینیومی استفاده نمود.در اتصال مس با آلومینیوم ،به ویژه این که این اتصال کاملا صلب نباشد،به هر حال هوا(اکسیژن) و رطوبت،هرقدر هم اندک،به محل اتصال نفوذ می نماید و تشکیل پدیده ای به نام بیل گالوانیک می دهد که بر اثر عبور جریان هم گرم می شود(ایجاد تلفات الکتریکی می کند)،و هم خورده می شود(پدیده corrosion صورت می گیرد).به این دلیل از سال های دور تاکنون از تکنولوژی های مختلفی برای ساخت کابلشو های دو فلزی (بی متال) استفاده شده است که اکثرا به دلیل ضعف ها و مسائل خاصشان منسوخ گریده و دیگر در صنعت برق کشورهای پیشرفته مورد استفاده قرار نمی گیرد. امروزه کابلشوهای بی متال تنها کابلشوهای دو فلزی مورد تایید و مورد مصرف در کشورهای پیشرفته صنعتی به حساب می اید. در تولید کابلشوی بی متال DTL2 از میلگرد مسی و آلومینیومی خالص با گرید الکتریکی استفاده می شود که ا زطریق فرایند خاصی به نام جوش اصطکاکی به هم جوش داده می شوند،به طوری که اولا هیچگونه هوا و رطوبتی بین دو فلز نفوذ نکند،ثانیا اتصال دو فلز به یکدیگر از استحکام کافی برخوردار باشد.پس از تکمیل مراحل ساخت و کنترل کیفی،داخل کابلشو گریس زده شده و با درپوش پلاستیکی پوشانده می شود.
انواع کابلشو از نظر جنس
- کابلشوی آلومینیومی 2. کابلشوی مسی 3. کابلشوی بیمتال
2.انواع کابلشو از نظر استاندارد
در این قسمت سه نوع کابلشو را مورد بررسی قرار می دهیم.در ابتدابه بررسی انواع پرسی با استاندارد DIN 46235 می پردازیم. این نوع ستاندارد شامل ابعاد و نشانه گذاری می باشد. استاندارد ذکر شده نشان دهنده قابل استفاده بودن برای هادی های افشان و نیمه افشان،تابیده و مفتولی می باشد.مورد بعدی نوع لوله ای مسی می باشند که بر اساس استاندارد EN 13600 و با جنس مس الکترولیتی تولید می گردند.این ها معمولا از مدل های های DIN کوتاه تر بوده و دارای تفاوت اندکی درسایز لوله می باشند.مدل های ورقه ای DIN 46234 هم نوع دیگری هستندکه فقط برای پرس هادی های رشته ای تابیده، نیمه افشان و افشان طراحی گردیده اند که اغلب در وسایل حمل و نقل عمومی و تابلو های کنترل الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرند.
3.انواع کابلشو ها از نظر نوع اتصال
به طور کلی کابلشو ها از نظر نوع اتصال به سه دسته پرسی، لحیمی و پیچی تقسیم بندی می شوند که نوع اول یعنی پرسی متداول ترین نوع بوده و ارجحیت بالاتری نسبت به انواع لحیمی و پیچی دارد.برای اتصال مدل های پرسی ابتدا سیم مورد پرس را به اندازه ۵ میلیمتر بیشتر از سطح مقطع آن لخت می نماییم. سپس سیم را طوری درون کابلشو می گذاریم که ۱ تا ۳ میلیمتراز سوراخ آن بیرون بیاید و با عایق سیم نیز، حدود سه میلی متر از انتهای آن فاصله داشته باشد .در انتها به کمک ابزار پرس مناسب، پرس را انجام می هیم.همچنین می توانیم به انواع تک سوراخ (ساده)، دو سوراخ، چهار سوراخ و زاویه دار نیز اشاره نماییم.به طور کلی چند سوراخ ها برای اتصال هر چه مستحکم والبته اتصال با سطح تماس بیشتر استفاده می گردد. از این نوع بیشتر در سایزهای بالا استفاده می شود.انواع زاویه دار هم به قصد اتصال کابل در زاویه ۹۰ درجه استفاده می گردد.
اتصال کانکتورها
در اتصالات کابل، کانکتورها که شامل کابلشوها برای سرکابل ها و دوراهه ها برای مفصل می باشد، نقش برقراری جریان الکتریکی بین هادی کابل ها با سایر تجهیزات شبکه را برعهده دارند. در صورتی که کانکتورها به صورت صحیح نصب نگردد و یا سایز مناسب با سایز هادی کابل انتخاب نشود، می تواند موجب خطا در اتصالات کابل باشد. دو نوع از متدوال ترین از خطاها که از این ناحیه به اتصالات کابل وارد می شود به شرح زیر است : 1. بالا رفتن دما به علت مقاومت بالای ایجاد شده به خاطر اتصال سست. 2. شکست الکتریکی در مفصل کابل به علت وجود نقاط تیز بر روی دوراهه، که خود سبب افزایش استرس الکتریکی می گردد. همچنین دو تکنولوژی متفاوت از انواع کابلشوها و دوراهه ها امروزه در صنعت برق وجود دارد. یکی اتصالات پرسی و دیگری اتصالات پیچی.
1.اتصال پیچی
چه از کانکتور نوع پیچی استفاده شود چه از نوع پرسی سازگاری کانکتور با سایر تجهیزات اتصالات کابل مهم است. و این مهم است که از کانکتوری که خود سازنده اتصالات کابل برای استفاده پیشنهاد داده است استفاده گردد. و برای هر کدام از انواع کانکتورها باید همانطور که در بخش قبلی اشاره شد باید به میزان طول کانکتور، عایق کابل از روی هادی برداشته شود. همچنین قبل از قرار دادن کانکتور داخل هادی کابل، باید هادی کابل توسط برس سیمی پاک گردد تا هرگونه اکسیداسیون از روی آن برداشته شود.
2.اتصالات پرسی
اتصالات پرسی باید توسط دستگاه مخصوص پرس کابلشوی هیدرولیکی یا دستی با لقمه های مناسب در بر روی هادی کابل پرس گردند.
دو نوع از لقمه های متداول برای پرس کردن به شرح زیر می باشند.
• لقمه ای 6 ضلعی
• لقمه های گرد
در ایران عمدتا لقمه های 6 ضلعی مورد تایید بهره برداران و ناظران شبکه برق می باشند. گاهی مواقع ممکن است قطر هادی کابل کمتر از میزان قطر داخلی دوراهه و یا کابلشو باشد، در این صورت در هنگام نصب متصدی نصب ممکن است تصمیم به استفاده از دوراه و کابلشو با سایز کوچکتر بگیرد. چرا که گمان میکند که استفاده از سایز کوچتکر موجب میشود که بعد از نصب اتصال سستی نداشته باشیم. ولی باید بداینم که او مجاز به استفاده از سایز پایین تر دوراهه و کابلشو نمیباشد چرا که سایز کوچکتر مناسب برای عبور جریان نامی در نظر گرفته شده برای آن سایز کابل نمی باشد. لقمه های شش ضلعی نام خود را به خاطر شکل شش ضلعی ای که دارند گرفته اند. که همانطور که اشاره شد در ایران این سری لقمه ها مورد تایید ناظرین و بهره بردارها می باشند. اصولا برای نصب کابلشو، پرس کابلشو باید از بالای لوله شروع گردد و به پایین آن ادامه پبدا کند و برای پرس دوراهه پرس باید از وسط دوراهه شروع گردد. بعد از انجام عملیات پرس این نکته بسیار مهم و ضروری می باشد که باید توسط سوهان وجود هر گونه نقطه تیز را از بین برد. چرا که وجود نقاط تیز بخصوص در مفصل کابل موجب افزایش تنش و استرس الکتریکی می گردد که می تواند به خودی خود باعث شکست عایقی مفصل گردد. همچنین بعد از عملیات سوهان کاری باید با استفاده از دستمال تنظیف براده های مس و آلومینیوم را از روی عایق کابل باید پاک و تمیز گردند. این نکات در دستورالعمل تصب قطعا ذکر شده اند. اتصالات پیچی : کانکتورهای پیچی دارای پیچ های بریده شونده ای هستند که با سفت کردن آنها میتوان هادی کابل را به لوله دوراهه اتصال داد. استفاده از این دوراهه ها امروزه بسیار متداول گردیده است چرا که برای نصب آنها نیاز به ابزار تخصصی نمی باشد همچنین هر کدام از این اتصالات پیچی می توانند رنجی از سایز های مختلف را در بر بگیرند. همانطور که گفته شد کابلشو و دوراهه های پیچی دارای پیچ بریده شونده هستند. این یعنی بعد از قرار دادن هادی داخل کابلشو و دوراهه تنها کافی است که پیچ ها بنا به دستور نصب تا لحظه بریده شدن سفت گردند. بعد از بریده شدن اتصال با استفاده از پیچ بریده شونده مسدودیت اعمال گشتاور مناسب برای برقراری تماس مناسب از عهده متصدی نصب برداشته شده است. در هنگام نصب بهتر است از یک نگهدارنده برای ثابت نگه داشتن کابلشو و دوراهه تا لحظه بریده شدن پیچ آن استفاده کرد. تصویر زیر یکی از مزیت های استفاده از دوراهه و کابلشوهای پیچی استفاده یک کانکتور برای چند رنج مختلف می باشد. برای این منظور باید از تکنولوژی پیچ بریده شونده از چند نقطه ای استفاده شود. تصویر زیر به خوبی مقدار نیروی ازم برای برش هر کدام از این نقاط و همچنین سایز کابل در برگیرنده را نمایش میدهد. این تصویر برای استفاده از هادی ازی سایز 95 تا 240 میلی متر مربع می باشد.
انواع کابلشو از نظر اتصال
- اتصال ییچی 2.اتصال پرسی(که خود به دودسته ی اتصال لقمه ای گرد و لقمه ای شش ضلعی تقسیم می شود)
نحوه اتصال هادی ها
نکته ای که در اینجا می بایست متذکر شویم نحوه ی اتصال هادی هابه یکدیگر است.همانطور که می دانید برای اتصال دو هادی مسی ازموف مسی، دو هادی آلومینیومی موف آلومینیومی و اگر جنس دو هادی متفاوت بود از بی متال استفاده می نماییم، در غیر این صورت با گذشت مان به دلیل ایجاد پیل الکتریکی شاهد خوردگی و جدا شدن دو هادی خواهیم بود.کابلشو هم کارایی مشابهی با موف دارد با این تفاوت که از این قطعه برای اتصال دیگر قطعات به یکدیگر استفاده می نماییم.به طور مثال زمانی که نیاز به اتصال یک کابل به پایه فیوز را داشته باشیم می توانیم از این قطعه بهرمند شویم.باید توجه نماییم مطلبی که برای موف ها ذکر شد.
اتصال کابلشو
کابلشو را روی کابل می گذاریم، پرس نموده و با پیچ به تجهیز مورد نظر متصل می نماییم. باید توجه داشته باشید که روی این قطعه اطلاعاتی همچون سطح مقطع کابل و قطر پیچ برای اتصال درج گردید است. همواره به این نکته توجه نماییدو این قطعه را متناسب با آن انتخاب نمایید.باید توجه داشته باشید که پرس یکی ازمهمترین عواملی است که باید هنگام استفاده از این قطعه به ان توجه کرد. پس برای پرس حتماً از یک ابزار استاندارد و مناسب استفاده نمایید چرا که یک پرس نامناسب می تواند باعث مشکلاتی همچون افزایش دمای محل اتصال به علت بالا رفتن مقاوت در قسمت مورد اتصال گردد که این اتفاق در نهایت می تواندبه آتش سوزی منجر شود.
رنگ بندی کابلشو
رنگ پلاستیکی مصوب روی دسته ی کابلشو کاملا شبیه به شماره سیمی است که باید در کابلشو قرار گیرد. رنگ قرمز برای سیم ۱٫۵ میلی مترمربع، رنگ آبی برای سیم ۲٫۵ میلی متر مربع، رنگ زرد برای سیم ۴ و ۶ میلی مترمربع است. برای کابلشوهای بزرگتر روی کابلشو شماره سیم حک شده است تشخیص کیفیت کابلشو برای تشخیص کیفیت کابلشو کافی است که ظاهر آن را بررسی کنیم.اگر انتهای آن ها صاف بوده و همچنین پلیسه ای در بدنه کابلشو وجود نداشته باشد، کابلشو سالم و قابل استفاده است.همچنین در نوع لوله ای کابلشوها، هرچه طول لوله کابلشو بیشتر باشد، اتصال آن کابلشو بی نقص تر خواهد بود.هم چنین جنس ،کیفیت مواد،رسانایی تا 97% لوله ی مسی،آبکاری قلع برای جلوگیری از اکسیداسیون و دستیابی به حداکثر محافظت در برابر خوردگی را می توان نام برد.
نکات مهم برای خرید انواع کابلشو
1.سایزکابلشو
کابلشوها در اندازه های مختلفی در بازار وجود دارند.برای خرید کابلشو با اندازه مناسب باید به اندازه کابل توجه داشته باشید.
2.جنس کابلشو
سه نوع کابل شو مسی، آلومینیومی و بی متال وجود دارد.جنس کابلشو باید کاملا متناسب با جنس کابل هادی آن باشد. نکته:برای کابل های مسی حتما کابلشوهای مسی، و برای کابل های آلومینیومی باید انواع کابلشو آلومینیومی به کار برود. نکته:جنس برخی کابل ها ترکیبی از مس و آلومینیوم است، برای این کابل ها باید از کابلش و بی متال استفاده کرد.
3.رنج ولتاژی کابلشو
به دو دسته کابلشو های فشار متوسط و کابلشوهای فشار قوی تقسیم می شوند که نکته:کابلشوهای فشار متوسط در دو نوع مختلف L و T در بازار به فروش می رسد. نکته:کابل های فشار متوسط به سرعت مونتاژ می شوندوبرای استفاده بخش های درونی و بیرونی تابلوهای خازنی مناسب هستند.
4. استاندارد کابلشو
در هنگام خرید باید به استاد آن نیز توجه داشته باشید. نحوه استفاده از کابلشو برق در مرحله ی اول باید در نواحی اتصال اکسید زدایی صورت گیرد. مرحله دوم از گریس هادی جریان الکتریسیته استفاده گردد. در مرحله ی سوم در مکان های دارای لرزش از واشر فنری مناسب استفاده گردد. در مرحله ی چهارم پیچ و مهره گالوانیزه مناسب با سوراخ اتصال استفاده گردد. در مرحله ی اخر نقطه ی اتصال و کابل توسط پرس با قدرت مناسب محکم گردد.
انواع استاندارد برای کابلشو
استاندارد های جهانی و داخلی گوناگونی برای ساخت کابلشو مد نظر است که باید رعایت شود . از جمله این استاندارد ها می توان به استاندارد DIN 46235 که به نوعی استاندارد ابعاد و نشانه گذاری اشاره کرد . محصولاتی که با این استاندارد ساخته شوند قابلیت استفاده برای هادی افشان و نیمه افشان ، تابیده و مفتولی را دارند و عموما به صورت پرسی هستند . از دیگر استاندارد ها که برای نمونه های لوله ای مسی می باشد، استاندارد EN 13600 است که با جنس مس الکترولیتی تولید شده و از مدل های DIN کمی کوتاه تر است. همچنین می توان به استاندارد DIN 46234 که برای مدل های ورقه ای بوده و تنها برای هادی های افشان ، نیمه افشان و تابیده استفاده می شوند اشاره کرد . این کابلشو ها بیشتر در وسایل حمل و نقل عمومی مانند مترو استفاده می شوند. آزمایشگاه کابلشو برای بهبودکیفیت محصولات از سال ها پیش آزمایشگاه برق فشار قوی تجهیز شد و به طور مرتب محصولات مورد تست و آزمایش قرار می گیرد.آزمون های خاص و دقیقی روی انواع تولیدات،این اطمینان را به مصرف کنندگان می دهد که کالایی باکیفیت را خریداری خواهند نمود.
ثبت ديدگاه